این مواد نسبت به مقدار گوشت، چربی، نمک و مواد نگهدارنده آنها تاثیرات متفاوتی روی بدن می‌گذارند. نکته مهمی که برای این گروه از موادغذایی مورد توجه است، اثراتی است که روی سلامت ما می‌گذارد که یکی از این مسایل برمی‌گردد به ساختار و ماهیت این نوع موادغذایی، مثل سوسیس که حتما باید طبخ شود و در اکثر موارد در روغن سرخ می‌شود و حجم بالایی از کالری را در مقدار محدودی از خود جا می‌دهد و اکثرا در اضافه‌وزن افراد می‌تواند مساله‌ساز باشد.
بخش دیگر برمی‌گردد به فرمولاسیون این مواد که از نظر موادی که به آنها اضافه می‌شود، مثل مقدار چربی که به طور معمول در این مواد وجود دارد و مقدار سدیم بالایی که دارند که هر دو این موارد می‌تواند بر سلامت ما تاثیر داشته باشند. بخش دیگر برمی‌گردد به مواد نگهدارنده این موادغذایی که عمدتا از جنس نیتریت سدیم است که در اصل صنعت سوسیس و کالباس بدون این مواد نگهدارنده تقریبا هیچ مفهومی ندارد، به لحاظ اینکه فرآورده‌های گوشتی بسیار مستعد آلودگی‌های میکروبی هستند و این مواد نگهدارنده خاصیت ضدمیکروبی و به این مواد رنگ قرمز مشتری‌پسندی می‌دهد و در نهایت به آنها طعم گوشتی می‌دهد که بسیار خوشایند است که مجموعا به نفع فروش این نوع مواد است، غافل از آنکه در مطالعات تجربی اثرات سرطان‌زای این ماده مشخص شده است.
تقلب
متاسفانه در ایران موادی که برای تهیه سوسیس‌ها استفاده می‌شود، معمولا روده‌های گاو و گوسفند است و گوشت‌های مانده بر استخوان‌ها که این گوشت‌ها برای گاوهای شیردهی است که برای تولیدمثل نگه داشته می‌شوند و معمولا گاوهای پیری هستند، که فقط برای زایمان‌های متعدد نگه داشته می‌شوند که چندین زایمان کرده‌اند که در این مدت برای زایمان آنها مواد هورمونی بسیاری به آنها تزریق می‌شود، در تمام این مدت هنگام مریضی به آنها آنتی‌بیوتیک‌های زیادی تزریق می‌شود. در کشورهای دیگر از گاوهای پیر پودر گوشت تهیه می‌شود و برای مصرف طیور استفاده می‌شود، اما متاسفانه در ایران این گاوها بعد از بی‌استفاده شدن به کارخانه‌های سوسیس و کالباس فرستاده می‌شوند، تا گوشت آنها برای مقدار گوشتی که در تهیه سوسیس و کالباس استفاده می‌شود به کار رود که خود این مساله به تنهایی مصرف‌کننده را دچار مشکلات گوارشی و آلرژی خواهد کرد.
معمولا این‌گونه موادغذایی صرف‌نظر از نوع پخت آن به تنهایی صرف نمی‌شود، معمولا مجموعه‌ای از غذاهاست.
به‌عنوان مثال یک ساندویچ ساده در کنارش نوشابه، سس سفید و سیب‌زمینی سرخ‌کرده مصرف می‌شود و جدای از ناسالم بودن این مواد حجم بسیار بالایی از کالری را دارد که در اکثر موارد بالاتر از کالری مورد نیاز بدن یک انسان است و نسبت به حجم کمی که دارد بسیاری از افراد آن را غذای کافی نمی‌دانند و اصطلاحا می‌گویند: فعلا یک ساندویچ خورده‌ایم تا وقت شام یا ناهار برسد، که خود این مساله یعنی ساندویچ را به‌عنوان غذای اصلی ندانستن بسیار مساله‌ساز خواهد شد زیرا یک ساندویچ به اصطلاح ساده بسیار بیشتر از یک وعده غذایی معمولی چربی و کالری دارد.
این نوع غذاها بسیار خوشمزه و کم‌هزینه‌تر هستند و از سویی دیگر مصرف این نوع مواد فقط به خوشمزگی آن مربوط نیست، بخش مهم آن مرهون تغییرات اجتماعی است زیرا غذاهای ایرانی نوعا وقت‌گیر هستند که دستور پخت آنها برمی‌گردد به محاسبات اجتماعی گذشته، که زن‌ها معمولا خانه‌نشین بودند و بیشتر وقت خود را صرف آشپزی می‌کردند و ساعت‌ها وقت برای طبخ یک وعده غذایی می‌گذاشتند، اما حالا بیشتر خانم‌ها شاغل یا محصل هستند و وقتی برای صرف کردن برای آشپزی ندارند و اگر هم وقتی برای آشپزی بگذارند، آن هم به وسیله مواد آماده‌ای چون، سبزی‌ها و موادغذایی آماده خواهد بود. این نوع مناسبات به اصطلاح مدرن باعث شده تا مردم جامعه از سمت و سوی سنتی رو برگردانند و به فست‌فود‌ها رو آورند.
از قلب‌تان محافظت کنید
براساس جدید‌ترین یافته‌های علمی فرآورده‌هایی مانند محصولات گوشتی فرآیندشده، ارتباط مستقیمی با بروز بیماری‌های مزمن، ناراحتی‌های قلبی- عروقی و حتی دیابت دارند و این در حالی است که گوشت تازه و سالم چنین مشکلاتی را برای افراد به وجود نمی‌آورد. هر چقدر مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده یا محصولات گوشتی که در آنها یک عمل صنعتی انجام شود، بیشتر باشد احتمال بروز بیماری‌های مزمن در افراد بیشتر خواهد بود اما از طرفی به دلیل کمبود وقت افراد در برخی مواقع خوراکی‌های صنعتی طرفداران بیشتری دارد و گاهی نیز تنوع شکل و طعم این مواد باعث می‌شود تا مردم به‌جای غذاهای خانگی از چنین موادی استفاده کنند. ما توصیه می‌کنیم که مصرف خوراکی‌های صنعتی مانند سوسیس و کالباس را محدود کنید چون فرآوری که در این محصولات صورت می‌گیرد موجب تغییرات فیزیکی و شیمیایی در بافت طبیعی این مواد می‌شود، که خود عاملی برای بیماری‌های مزمن است. مصرف بالای اسیدهای چرب، مواد نگهدارنده، نحوه تهیه و فرآوری و نوع طبخ این مواد به گونه‌ای است که موجب بروز بیماری در افراد مصرف‌کننده می‌شود.
تاریخ انقضا را چک کنید
به‌دلیل اینکه تولید محصولاتی مانند سوسیس و کالباس به صورت ترکیبی است، هیچ ضمانتی وجود ندارد که این محصولات تا زمانی که تولید می‌شوند تمام جوانب را به طور استاندارد رعایت کنند. کارخانه‌ها می‌توانند در فرمولاسیون این محصولات از گوشت‌های نامرغوب مثل امعا و احشای داخلی حیوانات استفاده کنند بنابراین این تولیدات برای مصرف‌کنندگان قطعا مشکل‌ساز خواهد بود. شکل ظاهری، تاریخ مصرف، شماره ثبت و پروانه بهره‌برداری وزارت بهداشت از مهم‌ترین نکاتی است که افراد باید در هنگام خرید این محصولات توجه کنند. دقت کنید تا روکش این محصولات سالم باشد و از تاریخ انقضای آنها نگذشته باشد و نشانه علامت استاندارد هم گواهی می‌دهد این محصولات برخی از فیلترهای لازم را رد کرده‌اند.
چربی بالای سوسیس و کالباس
وقتی یک ماده غذایی از مواد نامرغوب تهیه شده باشد به این معنی است که کیفیت و ارزش غذایی آن هم پایین‌تر است.
فرآورده‌هایی که برای تهیه سوسیس و کالباس انتخاب می‌شوند معمولا دارای کلسترول و اسیدهای چرب اشباع بالا هستند، این در حالی است که کودکان و نوجوانان در حال رشد بیشتر به پروتئین احتیاج دارند و باید برای حفظ سلامتی‌شان چربی اشباع کمتری مصرف کنند. وقتی خانواده‌ها این خوراکی‌ها را جایگزین غذاهای طبیعی و اصلی می‌کنند به اندازه مورد نیاز مواد مغذی دریافت نمی‌کنند و سلامتی‌شان را به خطر می‌اندازد.
خطر در همین نزدیکی
اگر سوسیس و کالباس طبق فرمولاسیون استانداردی که در تمام دنیا برای ساخت آنها به‌کار گرفته می‌شود درست شود، می‌توان هرازگاهی از آن به‌عنوان غذای تفننی استفاده کرد و این در صورتی است که درصد تمام مواد تشکیل‌دهنده آن مانند مقدار پروتئین و مواد افزودنی، نمک‌های نیترات و نیتریت که هم طعم‌دهنده و هم رنگ‌دهنده هستند به مقدار استاندارد باشد، اما اگر افزایش یا کاهش در این مواد و البته مواد نگهدارنده صورت بگیرد، می‌تواند سلامت بدن را به طور جدی به خطر بیندازد و حتی باعث به وجود آمدن سرطان در آینده بشود.
عامل آلرژی
سوسیس و کالباس به نوعی دارای ارزش غذایی هستند، اما هیچ‌گاه نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای تمام وعده‌های غذایی شوند. یادتان باشد که بدن تنها برای رفع گرسنگی غذا را دریافت نمی‌کند بلکه به موادی احتیاج دارد که حاوی مواد مغذی از گروه‌های مختلف باشد بنابراین فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس و کالباس نمی‌توانند این نیاز مهم بدن را جبران کنند. شاید ندانید که همین ساندویچ و غذاهای آماده‌ای که حاوی سوسیس و کالباس، چرب و پرسس هستند موجب بروز بیماری‌های قلبی- عروقی می‌شوند. نمک فراوان و روغن بیش از حدی که در غذاهای آماده وجود دارد به راحتی به سلامت بدن آسیب می‌رساند. اگر افراد هرازگاهی از چنین موادی استفاده کنند، بدن می‌تواند از سیستم خود در برابر مضرات آن دفاع کند اما اگر تعداد مصرف سوسیس، کالباس و غذاهای آماده بیش از حد باشد حتما به افراد به‌خصوص کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند آسیب جدی می‌رساند و باعث بروز برخی اختلالات بدنی در آنها می‌شود. چاقی، بیماری‌های قلبی- عروقی و انواع آلرژی‌ها به مواد افزودنی مانند رنگ و طعم‌ها از عوارض استفاده بیش از حد چنین مواد خوراکی است.
هشداری برای جوانان
سعی کنید تا آنجا که می‌توانید مصرف سوسیس، کالباس و غذاهای آماده را کم کنید و تنها گاهی اوقات برای ایجاد تنوع مثلا ماهی یک‌بار به سراغ چنین غذاهایی بروید. با نخوردن خوراکی‌هایی مانند سوسیس و کالباس که در غذاهای آماده نیز استفاده می‌شود، در واقع سلامتی بدن‌تان را تضمین می‌کنید. متاسفانه بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که امروزه قشر جوان جامعه بیشترین وعده‌های غذایی‌شان را با فست‌فود‌ها و ساندویچ‌های آماده پر می‌کنند به همین دلیل میزان بیماری‌های قلبی در افراد جامعه مخصوصا جوانان زودتر بروز می‌کند.
استانداردها را انتخاب کنید
محصولات کارخانه‌هایی که دارای مهر استاندارد از سوی اداره بهداشت هستند، هرچند وقت یک‌بار توسط مسوولان این سازمان مورد نمونه‌برداری و آزمایش قرار می‌گیرند و روند تهیه محصولات کنترل می‌شود. اما برخی از تولیدکنندگان، سوسیس و کالباس را به صورت زیرپله‌ای و بدون رعایت نکات بهداشتی در مراحل تولید و مواد مورد نیاز تهیه می‌کنند و متاسفانه چنین موادی در بعضی فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد. باید توجه داشته باشید که ترکیبات این مواد خوراکی به هیچ عنوان مورد اطمینان نیستند بنابراین به تمام خانواده‌ها توصیه می‌کنیم که هرچقدر کمتر از سوسیس و کالباس استفاده کنند برای سلامتی‌شان بهتر است. این موضوع به‌ویژه در مورد کودکان و نوجوانان در حال رشد اهمیت دارد.
هوشیار باشید
سعی کنید سفره پربرکت خانواده را به شکلی سالم نگه دارید و تا آنجا که می‌توانید از روش تغذیه مدرن دوری کنید. انتخاب مرتب رستوران برای صرف غذا اشتباه بزرگی است که بسیاری از خانواده‌ها آن را مرتکب می‌شوند بدون اینکه از خطرات احتمالی آن باخبر باش
